Ο Κύκλος Σεμιναρίων Παρατήρησης Βρέφους αποτελεί μια βιωματική διαδικασία εκπαίδευσης που αποσκοπεί στην κατανόηση της ανθρώπινης προσωπικότητας. Οι εκπαιδευόμενοι μέσα από την παρατήρηση βρέφους, καθώς και μέσα από την ανάλυση αυτής, αναγνωρίζουν και συνειδητοποιούν βιωματικά τα σημεία της ανθρώπινης ανάπτυξης που λαμβάνουν χώρα κατά τη βρεφική ηλικία. Η παρατήρηση βρέφους εισήχθη στην Κλινική Tavistock του Λονδίνου το 1948, και διατηρείται έως σήμερα, ως προαπαιτούμενο κάθε ψυχαναλυτικής εκπαίδευσης αλλά και ως σεμινάριο επιμόρφωσης επαγγελματιών που εργάζονται με παιδιά σε οποιοδήποτε πλαίσιο.
Τα σεμινάρια Παρατήρησης Βρέφους μπορούν να παρακολουθηθούν είτε ως έχειν, από συμμετέχοντες που επιθυμούν να αναγνωρίσουν βιωματικά τα σημεία της ανθρώπινης ανάπτυξης που λαμβάνουν χώρα κατά τη βρεφική ηλικία, είτε ως προαπαιτούμενο εκπαίδευσης των συμμετεχόντων στην Ψυχαναλυτική/Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία παιδιών και ενηλικών, που επιθυμούν να εργαστούν με παιδιά σε οποιοδήποτε πλαίσιο.
Το Ετήσιο Σεμινάριο Παρατήρησης Βρέφους παρέχει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να αναπτύξουν γνώση και κατανόηση της ανάπτυξης της ανθρώπινης προσωπικότητας μέσα από την άμεση παρατήρηση ενός βρέφους και των σημαντικών άλλων γύρω του, κατά το ξεκίνημα της ζωής του. Η παρατήρηση βρέφους βασίζεται τόσο στην ψυχαναλυτική θεωρία, όπως αυτή διατυπώθηκε από τις κύριες ψυχαναλυτικές σχολές σκέψης και κυρίως την κλαϊνική και μετακλαϊνική, όσο και στα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με τη βρεφική ανάπτυξη.
Τα σεμινάρια έχουν κατεξοχήν βιωματικό χαρακτήρα και στοχεύουν να εξοπλίσουν τους συμμετέχοντες με γνώση των πρώιμων και εξωλεκτικών ψυχικών φαινομένων και δεξιότητες παρατήρησης, εξαιρετικά χρήσιμες σε κάθε επαγγελματία που εργάζεται σε κλινικό πλαίσιο. Μετά το πέρας των σεμιναρίων οι συμμετέχοντες θα κατανοήσουν βιωματικά και θεωρητικά την ανάπτυξη του ψυχισμού του βρέφους και τους τρόπους που σχετίζεται με τους σημαντικούς άλλους. Πώς λειτουργεί όμως και με ποιο τρόπο εμπλουτίζει την εκπαιδευτική πορεία του θεραπευτή;
Ο παρατηρητής, το αντικείμενο παρατήρησης και το σεμινάριο-ομάδα αποτελούν τους πυλώνες στους οποίους βασίζεται το Σεμινάριο Παρατήρησης Βρέφους. Σε οικείο περιβάλλον του βρέφους, όπως το σπίτι ο παρατηρητής στέκεται σιωπηρά και διακριτικά παρακολουθώντας τόσο τις εξωτερικές διαδράσεις και τη συναισθηματική ατμόσφαιρα γύρω από το βρέφος, όσο και τις δικές του συναισθηματικές αντιδράσεις. Το γέλιο, το κλάμα, η αγωνία, ο φόβος, η ευχαρίστηση και η απόλαυση των παρατηρούμενων, αλλά και δικά του συναισθήματα και σκέψεις που ενεργοποιούνται κατά την παρατήρηση. Παράλληλα, καθώς η νοηματοδότηση του κάθε ερεθίσματος από τον παρατηρητή ενέχει εν πολλοίς την υποκειμενικότητά του, είναι αναγκαίο να επενδύεται χρόνος και ανάλυση κατά την τέλεσή της. Η ολιγομελής ομάδα που συμμετέχει ο παρατηρητής σε εβδομαδιαία βάση τον πλαισιώνει και τον υποστηρίζει, βοηθώντας τον παρατηρητή να επεξεργαστεί σε δεύτερο χρόνο ό,τι παρατήρησε, αλλά και να κάνει συνδέσεις μεταξύ των παρατηρήσεων και συμπεριφορών, δίνοντας προσοχή και κατανοώντας ασυνείδητες διεργασίες και πρώιμους μηχανισμούς άμυνας.
Άξονες Σεμιναρίων Παρατήρησης Βρέφους
Παρατήρηση βρέφους: Οι συμμετέχοντες θα παρατηρήσουν ένα βρέφος από την αρχή της ζωής του για ένα χρόνο μία φορά την εβδομάδα στο χώρο του.
Τα σεμινάρια παρατήρησης: Οι παρατηρήσεις θα παρουσιάζονται προς ανάλυση και συζήτηση στα σεμινάρια, τα οποία θα απαρτίζονται από 6 συμμετέχοντες και την εκπαιδεύτρια.
Ομάδες Σεμιναρίων: Οι συμμετέχοντες θα παρίστανται σε εβδομαδιαία σεμινάρια διαρκείας 75’ όπου θα παρουσιάζουν στην ομάδα λεπτομερείς καταγραφές των παρατηρήσεων τους. Αυτό θα βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αναπτύξουν βαθύτερη κατανόηση των ασυνείδητων δυναμικών του βρεφικού ψυχισμού.
Ψυχαναλυτική Θεωρία και Σύγχρονα Θέματα Βρεφικής Ανάπτυξης: Οι συμμετέχοντες θα εισαχθούν σε βασικές ψυχαναλυτικές έννοιες γύρω από τη βρεφική ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων των S. Freud, M. Klein, Bion και D. Winnicott. Επίσης, οι συμμετέχοντες θα εξερευνήσουν σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με τη θεωρία προσκόλλησης, νευροβιολογία και αναπτυξιακή ψυχολογία.