Πράσινη Αναλυτική Χημεία

Καθ. Έλια Ψυλλάκη

Σε όλα τα επίπεδα αναλυτικών χημικών (από ερευνητές μέχρι τεχνικούς εργαστηρίων).

Τι θα επιτύχετε και πώς θα επωφεληθείτε:

• Ευαισθητοποίηση ως προς την κρισιμότητα υιοθέτηση πράσινων πρακτικών στο εργαστήριο. Εξοικείωση με τις σύγχρονες τάσεις στην Αναλυτική Χημεία.

Η ανάλυση περιβαλλοντικών δειγμάτων στοχεύει στην αξιολόγηση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Εάν και αποτελεί ένα σημαντικό μέρος της προστασίας του περιβάλλοντος, οι μη ορθολογικές αναλυτικές πρακτικές σε ένα εργαστήριο συμβάλουν από μόνες τους σε περαιτέρω περιβαλλοντικά προβλήματα λόγω της κατανάλωσης ενέργειας αλλά και της χρήσης/παραγωγής επικίνδυνων και τοξικών ενώσεων σε όλα τα στάδια της ανάλυσης. Για την αντιμετώπιση της αρνητικής πλευράς της αναλυτικής χημείας στο περιβάλλον, η έννοια της Πράσινης Αναλυτικής Χημείας (ΠΑΧ) καθιερώθηκε λίγο μετά τον ορισμό της Πράσινης Χημείας. Η ΠΑΧ διατυπώθηκε σε μεταγενέστερο στάδιο σε μια μορφή 12 βασικών αρχών που εξέφραζαν την επιθυμία των αναλυτικών χημικών να προστατεύσουν το περιβάλλον και τον ανθρώπο μέσα από την ανάπτυξη και εφαρμογή περιβαλλοντικά φιλικών αναλυτικών διαδικασιών. Μέχρι πρόσφατα η αναλυτική κοινότητα έβλεπε σε μεγάλο βαθμό τη ΠΑΧ ως ένα ξεχωριστό κλάδο στην Αναλυτική Χημεία αντί για μια ευκαιρία να επαναπροσδιοριστούν οι στόχοι και η αποστολή της Αναλυτικής Χημείας. Η πλειονότητα των επίσημων αναλυτικών μεθόδων εξακολουθεί να βασίζεται σε περιβαλλοντικά επικίνδυνες αναλυτικές διαδικασίες και τα ιδιωτικά και βιομηχανικά εργαστήρια βλέπουν τη βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον αναλυτική χημεία ως μια οικονομική επιβάρυνση αντί για μια αποτελεσματική και κοινωνικά υπεύθυνη πρακτική.

Η πανδημία COVID-19 τόνισε την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης θεμάτων βιωσιμότητας και περιβάλλοντος. Η πράσινη ανάκαμψη μέσα από την πανδημία απαιτεί δέσμευση σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων των επιστημονικών κλάδων όπως η αναλυτική χημεία. Σήμερα, η εφαρμογή περιβαλλοντικά φιλικών αναλυτικών μεθόδων αποτελεί μια από τις κοινωνικές ευθύνες των αναλυτών καθώς ευθυγραμμίζεται με τη μείωση της ρύπανσης και τις αρχές της Βιώσιμης Ανάπτυξης και της Ατζέντας 2030 των Ηνωμένων Εθνών. Ήδη εξετάζεται η εναρμόνιση των πρότυπων μεθόδων με τις αρ΄χες των ΠΑΧ ενώ΄η επιστημονικη κοινότητα υιοθετεί και προάγει τις πράσινες αναλυτικές τενχικές.

Η εφαρμογή των 12 αρχών της ΠΑΧ στο εργαστήριο παρουσιάζει προκλήσεις μιας και αρκετά συχνά επηρεάζει αρνητικά τις αναλυτικές ιδιότητες της μεθόδου, δηλαδή ευαισθησία, επιλεκτικότητα, ακρίβεια κλπ. άρα και την ποιότητα της αναλυτικής πληροφορίας που παράγεται από την αναλυτική διαδικασία. Ανεξάρτητα από αυτές τις προκλήσεις, η μετατροπή των αναλυτικών μεθόδων για την εκπλήρωση των απαιτήσεων ΠΑΧ δίχως να επηρεάζεται η απόδοση και επίδοση της μεθόδου αποτελεί σήμερα προτεραιότητα, καθώς μειώνει το περιβαλλοντικό κόστος της ανάλυσης προς όφελος της κοινωνίας.

Στο σεμινάριο αυτό οι συμμετέχοντες θα εξοικειωθούν με το τις αρχές και πρακτικές της ΠΑΧ που τα τελευταία χρόνια απασχολεί μια από τις πιο μεγάλες προκλήσεις του τομέα. Θα υπάρξει επίσης αντίστοιχη εξοικείωση με τις πράσινες τεχνικές πράσινης προκατεργασίας δειγμάτων που θεωρείται το αναλυτικό βήμα με το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό κόστος στην ανάλυση. Τέλος θα γίνει εξοικείωση με τα διαφορετικά και φιλικά προς τον χρήστη υπολογιστικά εργαλεία μέτρησης σύγκλισης με ΠΑΧ (green metric tools) προκειμένου να μπορούν να αξιολογούν την εκάστοτε αναλυτική μέθοδο.

Περιεχόμενα:

• Εισαγωγή στην ΠΑΧ
• Οι 12 αρχές της ΠΑΧ
• Το μοντέλο της Βιώσιμης Αναλυτικής Χημείας
• Τρόποι μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναλυτικών τεχνικών
• Το προβληματικό στάδιο της προκατεργασίας δειγμάτων
• Οι αρχές της πράσινης προκατεργασίας δειγμάτων
• Υπολογιστικά εργαλεία ΠΑΧ
• Υπολογιστικά εργαλεία πράσινης προκατεργασίας δειγμάτων

Μεθοδολογία Εκπαίδευσης:
Παρουσιάσεις, δημιουργία ομάδων για επίλυση ασκήσεων με εύκολα υπολογιστικά εργαλεία.

Στην τιμή συμπεριλαμβάνεται: Βεβαίωση Παρακολούθησης TUV HELLAS (TUV NORD).