Οι δυσκολίες των μαθητών στον τομέα της μάθησης ποικίλουν και έχουν διαφορετικές αιτίες η καθεμία. Οι ίδιες οφείλονται σε εγγενή αίτια και επιβαρύνονται από εξωτερικούς-περιβαλλοντικούς παράγοντες. Τα δευτερογενή αίτια (περιβαλλοντικοί παράγοντες) είναι αυτά που αρκετά συχνά δημιουργούν ένα κλίμα σύγχυσης ως προς το αν όντως ένας μαθητής έχει ή όχι Μαθησιακές Δυσκολίες. Τη σύγχυση αυτή έρχεται να μεγεθύνει πολλές φορές και ο όρος Δυσκολίες Μάθησης. Οι Δυσκολίες Μάθησης αποτελούν την ¨ομπρέλα¨ κάτω από την οποία βρίσκονται οι Μαθησιακές Δυσκολίες. Αποτελούν έναν πιο γενικό όρο σε σύγκριση με το δεύτερο, καθώς αναφέρονται σε όλες εκείνες τις δυσκολίες, οι οποίες γίνονται φανερές στο άτομο κατά τη διαδικασία της μάθησης, ανεξάρτητα από το εάν οφείλονται σε πρωτογενή ή δευτερογενή αίτια.
Σύμφωνα με τον πιο πρόσφατο ορισμό των Μαθησιακών Δυσκολιών (Roundtable Learning Disabilities, 2002), αυτές παρουσιάζονται ως Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες, οι οποίες αφορούν τη νόηση και τη μάθηση, οι οποίες είναι εγγενείς. Τι είναι όμως αυτό που τις κάνει να ονομάζονται Ειδικές; Η απάντηση βρίσκεται μέσα στον ίδιο τον όρο. Η καθεμιά από τις διαταραχές επηρεάζουν ¨Ειδικά¨ συγκεκριμένα αποτελέσματα στον τομέα της μάθησης, αλλά και συγκεκριμένα αποτελέσματα απόδοσης. Στην περίπτωση των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών μπορεί να υπάρξει συννοσηρότητα με άλλες διαταραχές ή και μορφές αναπηρίας, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι η κύρια αιτία τους δεν είναι οι υπόλοιπες διαταραχές, όπως η νοητική καθυστέρηση, αισθητηριακά προβλήματα, συναισθηματικές διαταραχές κλπ.
Όσον αφορά στη διάκριση και διάγνωση των Μαθησιακών Δυσκολιών, αυτή είναι δυνατόν να συμβεί μετά από μια έγκαιρη και έγκυρη διαδικασία αξιολόγησης. Μέσω σταθμισμένων ψυχομετρικών εργαλείων και με βάση την αρχή της διεπιστημονικότητας, η διάγνωση έρχεται να δώσει φως στο ¨γιατί¨ των δυσκολιών, ώστε να οδηγηθεί κανείς στο κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης, μέσα από κατάλληλα διαμορφωμένους στόχους, οι οποίοι θα εστιάζουν στις στρατηγικές εκείνες, στις οποίες υπολείπεται ο κάθε μαθητής και οι οποίες θα ήταν χρήσιμο να βελτιωθούν η να καλλιεργηθούν. Επιπλέον, μέσα από τη διαφορική αξιολόγηση είναι δυνατόν να γίνει διάκριση μεταξύ πρωτογενών αιτιών οι οποίες προκαλούν τις Μαθησιακές Δυσκολίες και δευτερογενών, όπως είναι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες και οι οποίοι είναι και εκείνοι υπεύθυνοι για τις Δυσκολίες Μάθησης.
Χαρακτηριστικά Μαθησιακών Δυσκολιών
Αναλυτικότερα οι μαθητές με Μαθησιακές Δυσκολίες παρουσιάζουν:
-
ασυμβατότητα ανάμεσα στις ικανότητες και στην επίδοση
-
προβλήματα στην αυτορρύθμιση
-
δυσκολία ακουστικής αντίληψης
-
δυσκολίες στο λόγο
-
δυσκολίες στη διαδικασία της σκέψη,
-
δυσκολίες στην ανάγνωση
-
δυσκολίες στη γραφή
-
δυσκολίες στην ορθογραφία και
-
δυσκολίες στα μαθηματικά.
Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι στην περίπτωση των Μαθησιακών Δυσκολιών αναφερόμαστε σε περιπτώσεις παιδιών, τα οποία έχουν φυσιολογικό δείκτη νοημοσύνης, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα άτομα με νοητική υστέρηση ή με οποιαδήποτε άλλη διαταραχή μπορεί να εμφανίζουν συμπτώματα Μαθησιακών Δυσκολιών, όμως δεν είναι οι Μαθησιακές Δυσκολίες η πρωτογενής αιτία των δυσκολιών τους.