Το μάθημα αποτελεί μία εισαγωγή στη νεότερη ιστορία της ευρύτερης περιοχής της βαλκανικής χερσονήσου. Ξεκινώντας από τον 19ο αι., την εποχή της εθνικής αφύπνισης των βαλκανικών λαών, φτάνουμε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Αρχικά εξετάζεται η θέση των βαλκανικών λαών στις αυτοκρατορίες των Οθωμανών και των Αψβούργων καθώς και στα εδάφη της Βενετίας. Στη συνέχεια θα προχωρήσουμε στη συγκρότηση εθνικών κρατών, θα μιλήσουμε για τους εθνικούς ανταγωνισμούς αλλά και για τον ρόλο των Μεγάλων Δυνάμεων. Πέρα από τα Βαλκάνια της ιστορίας θα μιλήσουμε και για τα Βαλκάνια της δυτικής φαντασίωσης, αυτή την «Άγρια Ανατολή» της Ευρώπης που έπλασαν με την πένα τους οι λογοτέχνες της Δύσης.
Αναλυτικά καλύπτονται τα θέματα:
-
Αψβουργικές, Ενετικές και Οθωμανικές κτήσεις στα Βαλκάνια
-
Η «ανακάλυψη των Βαλκανίων»: Ευρωπαίοι περιηγητές
-
Η εθνική αφύπνιση και οι βαλκάνιοι λόγιοι
-
Η εποχή των επαναστάσεων: Η περίπτωση της Σερβίας
-
Ελληνική Επανάσταση και το βασίλειο της Ελλάδος
-
Η εθνική αναγέννηση της Ρουμανίας
-
Βουλγαρία: Από την εκκλησιαστική στην εθνική ανεξαρτησία
-
Οι Μεγάλες Δυνάμεις και το «Ανατολικό Ζήτημα»
-
Βίοι παράλληλοι: Οι επαρχίες της Μακεδονίας και της Βοσνίας
-
Εθνική ολοκλήρωση: Το παράδειγμα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού
-
Οθωμανικός συνταγματισμός και το κίνημα των Νεοτούρκων
-
Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και η γένεση της Αλβανίας
-
Ο Μεγάλος Πόλεμος και τα Βαλκάνια
-
Τα Βαλκάνια της Δυτικής φαντασίωσης
Μία από τις συναντήσεις θα πραγματοποιηθεί σε μορφή περιηγητικού σεμιναρίου στο κέντρο της Αθήνας ώστε να εντοπίσουμε τα σημάδια μετάβασης της Αθήνας από οθωμανική επαρχιακή πόλη σε πρωτεύουσα ενός ευρωπαϊκού βασιλείου.