Στα πλαίσια των e-learning σεμιναρίων μου στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, εντάσσω και webinars αναστοχασμού πάνω στα περιεχόμενα των ενοτήτων. Η συζήτηση στα webinars περιλαμβάνει αναστοχασμό των συμμετεχόντων πάνω σε διδακτικές πρακτικές, ανάλυση προβληματισμών και λύσεις.
Έχοντας, λοιπόν, ως έναυσμα τις αναστοχαστικές συζητήσεις με συμμετέχοντες των επιμορφωτικών προγραμμάτων e-learning, παραθέτω ερωτήματα που πρέπει να θέσει ο εκπαιδευτής/ η εκπαιδεύτρια ενηλίκων εξαρχής.
Ο οργανισμός: διαύγεια στη συνεργασία μαζί του. Τι θέλουν από εμένα;
Προσανατολισμός στους συμμετέχοντες που θα έχω: προϋπάρχουσες γνώσεις κι εμπειρίες, ανάγκες και κίνητρα, πρακτικό σκέλος, προσδοκίες.
Το πλαίσιο ως σημαντικός παράγοντας: διάταξη επίπλων, οπτικοακουστικό υλικό, κατάλληλος αριθμός συμμετεχόντων, εξωτερικοί παράγοντες (κτίριο, αίθουσα, χρόνος).
Τα πρώτα λεπτά, η πρώτη εντύπωση: ξεπερνάω τις προκαταλήψεις.
Στο επίκεντρο εγώ ως εκπαιδευτής/-τρια
Α. Το άτομο μου: Η προσωπικότητα, τα δυνατά μου σημεία, τα κίνητρά μου.
Β. Η συμπεριφορά μου: Αναλαμβάνω την ευθύνη για τις δικές μου πράξεις και για το μαθησιακό κλίμα, προσέχω την αλληλεπίδραση των μαθητών, δημιουργώ σχέσεις (επικοινωνία: τα λόγια μου τι μηνύματα δίνουν;), αντιμετωπίζω τα προβλήματα ως νορμάλ κατάσταση.
Το μάθημά μου: αρχές καλού μαθήματος, δομή: γενική εικόνα/ συσχετίζω με γνωστά αντικείμενα/ συνοψίζω, οπτικοποιώ (παραδείγματα, συγκρίσεις, εικόνες κλπ.), ασχολούμαι με τα προβλήματα μάθησης, ενθαρρύνω, εκφράζω τα συναισθήματα μου, δραστηριοποιώ, ενθαρρύνω την εφαρμογή (εξάσκηση, επανάληψη, από την πρακτική στην πράξη).
Δυσκολίες με συμμετέχοντες:
Α. Αίτια: προβλήματα συγκέντρωσης, μαθησιακά προβλήματα, απουσία κινήτρων, απογοήτευση, πολύ εύκολο/δύσκολο αντικείμενο μάθησης, διαφορετικά μαθησιακά στυλ, διαφορετικές προσωπικότητες, προκαταλήψεις, διαφορετικές προσδοκίες/στόχοι/ανάγκες.
Β. Συνέπειες: περισπασμοί, ενοχλήσεις, παθητικότητα, αρνητισμός, άρνηση συνεργασίας, προκλήσεις, δισταγμοί, λεκτικές επιθέσεις, συγκρούσεις, αποχώρηση.
Προβλήματα δικά μου:
Α. Αίτια: προσδοκίες από το μάθημα, επίπεδο απαιτήσεων, (αρνητική) προδιάθεση/ αβεβαιότητα, ικανοποίηση μαθητών ή μαθησιακή επιτυχία; τι θέλω/ μπορώ να επιτύχω με το συγκεκριμένο γκρουπ;
Β. Συνέπειες: παρερμηνεύω, έχω τρακ και άγχος μην εκτεθώ, έλλειψη χρόνου (κακή διαχείριση χρόνου), απογοητεύσεις ⇒Burnout.
Στόχος η αποκατάσταση της διδακτικής μου ικανότητας:
1. Κατανόηση προβλημάτων
2. Προετοιμασία για ενοχλήσεις
3. Αναστοχασμός της συμπεριφοράς μου
4. Αντιμετώπιση ενόχλησης: χαλαρή αντίδραση (αγνόηση, δραστηριοποίηση, εμψύχωση, απασχόληση), κατάλληλη αντίδραση (μη λεκτικά μηνύματα, βοήθεια από την ομάδα, παύση, χιούμορ)
5. Ξεκαθαρίζω την κατάσταση μέσα μου: γεγονός ή ερμηνεία; Ενσυναίσθηση, ενεργητική ακρόαση, δέχομαι ανατροφοδότηση και τη διαχειρίζομαι με αναστοχασμό in/on action.
Έτσι, θα είναι η εκπαίδευση πιο αποτελεσματική για τους συμμετέχοντες και θα προστατευτεί ο ίδιος ο εκπαιδευτής/ η ίδια η εκπαιδεύτρια από το burnout.