Αφορμή για το άρθρο αυτό, υπήρξε η συνεχής και μάλλον επαναλαμβανόμενη διαδικασία για την προετοιμασία του υποψηφίου για τη συνέντευξη πρόσληψης. Του δίνονται από την πλευρά μας οδηγίες σχετικά με την εμφάνιση, τη συμπεριφορά και τις απαντήσεις του στα ερωτήματα που θα κληθεί να απαντήσει.
Από την πλευρά του υπεύθυνου ή των υπευθύνων για τις προσλήψεις σε μια επιχείρηση ή έναν οργανισμό, έρχονται στην επιφάνεια σχόλια ή παρατηρήσεις της μορφής:
"Οι υποψήφιοι έρχονται πολύ καλά προετοιμασμένοι και συχνά δεν παρουσιάζουν την πραγματική εικόνα για τον εαυτό τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κάνουμε λάθος επιλογές."
Αυτό είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, το οποίο καλείται να επιλύσει ο υπεύθυνος για την συνέντευξη! Έχει κάνει κάποια προεργασία; Έχει προετοιμαστεί ανάλογα και ο ίδιος; Να κάνει δηλ. ερωτήματα τα οποία θα βγάλουν τον υποψήφιο έξω από τα τετριμμένα και γενικότερα έξω από το "συνήθως" γνωστό πλαίσιο της προετοιμασίας του;
Ως εδώ, όλα ακολουθούν την γνωστή σε όλους μας πορεία. Τι γίνεται όμως μετά τη συνέντευξη; Γιατί μέχρι σήμερα δεν μας έχει απασχολήσει, όσο θα έπρεπε, το ερώτημα αυτό;
Με το άρθρο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια να προβληματιστούν οι υποψήφιοι, ιδιαίτερα οι νεώτεροι σε ηλικία, ούτως ώστε να δώσουν κάποια συνέχεια, αν το επιθυμούν, σε μια επιτυχημένη ή μη συνέντευξη.
Τα ήδη γνωστά ...
Η συνέντευξη έχει ολοκληρωθεί. Πως τα πήγατε; Ίσως θα θέλατε να τη ξεχάσετε. Αν όμως θέλετε να βελτιώσετε την επίδοσή σας την επόμενη φορά θα πρέπει να αναζητήσετε και να αναλύσετε πως πήγε η συνέντευξη. Όσο πιο γρήγορα ενεργήσετε τόσο το καλύτερο, αν το παραμελήσετε ίσως να ξεχάσετε κάτι σημαντικό. Μην περιμένετε το αποτέλεσμα αν θα σας προσλάβουν ή όχι.
Εάν περάσετε με επιτυχία την όλη διαδικασία και πάρετε την θέση, ίσως να επιθυμείτε να ζητήσετε πληροφορίες από τον άνθρωπο που σας πήρε τη συνέντευξη. Αν όλα εξελίχθηκαν ομαλά και οι προσπάθειές σας στέφθηκαν από επιτυχία, θα χρειαστεί να σταθμίσετε τα υπέρ και τα κατά πριν αποδεχθείτε ή απορρίψετε την προσφορά.
Η Ανασκόπηση
Φτιάξτε ένα κατάλογο με τα θέματα τα οποία πιστεύετε ότι ήταν σπουδαία.
Η εξέταση των παρακάτω ερωτήσεων ίσως να σας βοηθήσει:
- Παρουσιάσατε τον εαυτό σας με τα καλύτερα δυνατά χρώματα;
- Πως ήταν η όλη διαδικασία; Την απολαύσατε, φοβηθήκατε;
Υπήρξε ένταση ή ήταν μια προκλητική εμπειρία; Γιατί;
- Ήσασταν ήρεμος, είχατε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, θετικός, απαλλαγμένος από άγχος και χαλαρός;
- Ο τρόπος που έγινε η συνέντευξη ήταν δίκαιος και επαρκής;
- Ήσασταν σε θέση να παρουσιάσετε αρκετή γνώση για την επιχείρηση και την εργασία;
- Ποια θέματα είχατε προβλέψει και ποιά μη αναμενόμενα εμφανίστηκαν;
- Ποιες ήταν οι δύσκολες ερωτήσεις και πως απαντήσατε;
- Τι δεν είπατε ενώ θα θέλατε να το πείτε;
- Μήπως είπατε ή κάνατε κάτι για το οποίο μετανιώσατε;
- Σε τι απαντήσατε καλά σε τι θα επιδιώξετε να βελτιωθείτε;
- Τι εντύπωση νομίζετε ότι κάνατε στον άνθρωπο που δώσατε τη συνέντευξη;
- Τι θα κάνατε διαφορετικά, αν σας δινόταν μια δεύτερη ευκαιρία;
Σημειώστε τις καλές απαντήσεις που δώσατε και να προστρέχετε σ’ αυτές όταν θα προετοιμαστείτε για την επόμενη συνέντευξη. Σημειώστε κάποιες άχαρες ερωτήσεις που σας έκαναν και προσπαθήστε να βρείτε απαντήσεις υποδείγματα ούτως ώστε να είστε έτοιμοι, αν σας ξαναγίνουν στο μέλλον.
Αν η συνέντευξη δεν πήγε καλά, σημειώνοντας τις αντιδράσεις σας, θα σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από τα αρνητικά συναισθήματα και θα σας βοηθήσει να δείτε την όλη κατάσταση πιο θετικά.
Θυμηθείτε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι τα πήγαν χειρότερα απ’ ότι στην πραγματικότητα και έχουν την τάση να θυμούνται τα ‘άσχημα’ κομμάτια και να ξεχνούν τα ‘καλά’.
Θυμηθείτε:
Μην κολλάτε σε μια άσχημη συνέντευξη – χρησιμοποιήστε την σαν μια ευκαιρία μάθησης και προχωρήστε στην επόμενη αίτηση.
Αν δεν τα πήγατε καλά . . .
Προσπαθήστε να διαπιστώσετε γιατί αποτύχατε. Τηλεφωνήστε στους ανθρώπους που σας πήραν τη συνέντευξη και ρωτήστε τη γνώμη τους. Χρειάζεται θάρρος να δώσει κάποιος συνέχεια σε μια αποτυχημένη συνέντευξη. Η ανατροφοδότηση (feedback) θα σας βοηθήσει να βελτιωθείτε την επόμενη φορά.
Αν έχετε δυσκολίες στην πρόσβαση στους ανθρώπους αυτούς, αφήστε το μήνυμά σας εξηγώντας τους ότι θα θέλατε να μιλήσετε για την συνέντευξη και να σας δώσουν κάποιες πληροφορίες, ούτως ώστε να βελτιώσετε την επίδοσή σας στο μέλλον. Εάν δεν υπάρξει απάντηση, μην πιέζετε – η ενέργειά σας αυτή θα μείωνε τις πιθανότητες να εξετασθεί η περίπτωσή σας για κάποια άλλη θέση στην ίδια επιχείρηση.
Αν μιλήσετε με τους ανθρώπους που σας πήραν τη συνέντευξη, ευχαριστήστε τους για το χρόνο που διέθεσαν για σας και μην ξεχάσετε να αναφέρετε πόσο σας ενδιέφερε η συγκεκριμένη θέση. Εξηγείστε από την αρχή ότι πρόθεσή σας δεν είναι να αμφισβητήσετε την απόφασή τους, αλλά το γεγονός ότι θα επιθυμούσατε κάποια πληροφόρηση. Μην προσπαθήσετε να τους πείτε, έστω και ευγενικά, ότι σχημάτισαν λάθος εντύπωση ή δεν σας κατάλαβαν – είναι απίθανο να σας βοηθήσουν σ’ αυτό που ζητάτε. Μπορείτε να έχετε τη γνώμη τους με ένα μικρό σχόλιο, ενεργήστε πάντοτε σύμφωνα με τις προτροπές τους.
Εάν η απόφαση ήταν δύσκολη και η επιλογή ακόμα δυσκολότερη, οι άνθρωποι αυτοί δεν θα μπορέσουν να σας δώσουν τους ακριβείς λόγους γιατί αποτύχατε. Θα μπορέσουν όμως να σας διαβεβαιώσουν σχετικά με τα δυνατά σας σημεία.
Ίσως τα προσόντα σας να ήταν περισσότερα από τα απαιτούμενα ή να ήσασταν πολύ καλός για τη θέση αυτή.
Εάν είστε η δεύτερη επιλογή και ο πρώτος υποψήφιος αρνηθεί ή αποχωρήσει σε σύντομο χρονικό διάστημα, ίσως να σας προσφερθεί η θέση λίγο αργότερα. Σε περίπτωση που θα υπάρξει κάποια άλλη θέση στην επιχείρηση, πιθανόν να σας δοθεί η ευκαιρία να θέσετε εκ νέου υποψηφιότητα. Ίσως να θέλετε να ζητήσετε από την επιχείρηση να κρατήσει το βιογραφικό σας για κάποια μελλοντική θέση.
Θυμηθείτε!
Πάντοτε να ζητάτε πληροφορίες μετά την συνέντευξη. Ίσως να αποτύχατε για τη συγκεκριμένη θέση, η ανατροφοδότηση την οποία θα λάβετε μπορεί να είναι τόσο θετική που όχι μόνο θα αποκαταστήσει το πληγωμένο γόητρο και την χαμένη αυτοπεποίθησή σας, ίσως σας αποκαλύψει ότι πιθανόν να στοχεύατε πολύ χαμηλά!
Μην μελαγχολήσετε αν λάβετε αρκετές αρνητικές επιστολές. Για να φτάσετε μέχρι τη συνέντευξη σημαίνει ότι ήσασταν αρκετά καλός. Αν λάβετε υπόψη σας τα σχόλια των υπευθύνων για τη συνέντευξη, σίγουρα θα βελτιώσετε την τεχνική σας σχετικά με τις συνεντεύξεις και θα έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες την επόμενη φορά. Να έχετε κατά νου ότι πιθανόν να μην έφταιξε σε τίποτα η τεχνική της συνέντευξής σας. Εάν αρκετοί υποψήφιοι είναι σε θέση να αναλάβουν ή να εκτελέσουν την συγκεκριμένη εργασία, τότε άλλοι παράγοντες έπαιξαν ρόλο στην τελική απόφαση των υπευθύνων. Ίσως η εντοπιότητα κάποιου εκ των υποψηφίων.
Πετύχατε . . .
Συγχαρητήρια, αλλά μην παρασύρεστε από τον ενθουσιασμό σας ακόμη!
Αξίζει να εξετάσετε ακόμα και πριν από την προσφορά, τι θέλετε από την εργασία και τι θα ήταν μια ικανοποιητική προσφορά κατά τη γνώμη σας. Ίσως οι παρακάτω ερωτήσεις να σας βοηθήσουν σ’ αυτό:
Η Επιχείρηση
- Θα είμαι ευχαριστημένος με την εργασία αυτή;
- Οι αξίες μου και το όραμά μου συμπίπτουν με αυτά της επιχείρησης;
- Πώς διαγράφεται το μέλλον για την συγκεκριμένη επιχείρηση;
- Πώς θα τα πάω με το υπάρχον εργατικό δυναμικό;
- Πώς είναι η ατμόσφαιρα στην επιχείρηση; Σταθερή; Φιλική; Επιθετική; Απρόβλεπτη; Καταπιεστική ή Άνετη;
- Πώς θα είναι το άμεσο εργασιακό περιβάλλον μου – ανοικτό για όλους, στο ίδιο γραφείο με κάποιους άλλους, το δικό μου γραφείο;
- Γιατί έφυγε ο προκάτοχός μου;
- Ποιο είναι το ποσοστό των αποχωρήσεων από την επιχείρηση;
- Πόσο δεσμευμένοι φαίνονται οι εργαζόμενοι με τον εργοδότη;
Οι Προοπτικές
- Πόσα περιμένω να κερδίζω απ’ αυτήν την εργασία τα επόμενα 2 – 5 χρόνια;
- Πώς δίνονται οι μισθολογικές αυξήσεις στην επιχείρηση;
- Πόσο ενδιαφέρεται ο εργοδότης για την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των συνεργατών του;
- Πώς αξιολογείται η απόδοση του εργαζόμενου;
- Υπάρχουν ευκαιρίες για γρήγορη εξέλιξη κάποιων εργαζομένων οι οποίοι έχουν τις δυνατότητες;
- Θα είμαι σε θέση να αναπτύξω την καριέρα μου από τη θέση αυτή;
Εάν υπάρχουν αρνητικά αισθήματα για την εργασία, προσπαθήστε να εντοπίσετε τις πηγές τους για να καθορίσετε πόσο σημαντικός παράγων είναι για την αποδοχή ή μη της προσφοράς. Μπορεί να διορθωθεί κάτι. Να έχετε πάντοτε κατά νου ότι: καμία εργασία δεν είναι ιδανική. Όλες έχουν τα θετικά και τα αρνητικά τους σημεία. Μην αγνοήσετε την εσωτερική σας αντίδραση, ανεξάρτητα από το πόσο προσεκτικά σταθμίσατε τα γεγονότα.
Θυμηθείτε!
Να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας – δεν έχει σημασία πόσο απελπισμένα ψάχνετε για μια θέση ή μια εργασία. Εάν γνωρίζετε από τα βάθη της καρδιάς σας ότι δεν θα είστε ευχαριστημένος, να είστε έτοιμος να απορρίψετε την προσφορά – μην αρπάζετε την πρώτη ευκαιρία που σας δόθηκε, εκτός εάν είστε απολύτως βέβαιος ότι κάνατε τη σωστή επιλογή.
Αφού έχετε ήδη την προσφορά στα χέρια σας, πιθανόν να αποφασίσετε να την απορρίψετε. Ελάτε σε επαφή με την επιχείρηση ή τον οργανισμό αμέσως και κατά προτίμηση τηλεφωνικά ή έστω ένα e-mail. Ευχαριστήστε τους για την προσφορά και εξηγήστε ότι έχετε λάβει την απόφαση να την απορρίψετε. Ταυτόχρονα όμως, εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους απορρίπτετε την προσφορά, όσο βέβαια η πολιτική σας ή οι προθέσεις σας επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Προσπαθήστε να μην προσβάλλετε την επιχείρηση – πιθανόν να θελήσετε ή να τύχει να συνεργαστείτε στο μέλλον.
Ίσως να σκέπτεστε να αποδεχθείτε την προσφορά. Μην προβείτε σε καμιά προφορική αποδοχή ή δέσμευση πριν έχετε κάτι γραπτό στα χέρια σας. Η προσφορά πιθανόν να υπόκειται σε όρους δηλ. συστατικές επιστολές ή ιατρικές εξετάσεις.
Πιθανόν επίσης, να θέλετε να διαπραγματευτείτε το συνολικό πακέτο που σας προσφέρθηκε. Να λάβετε υπόψη όλα τα οφέλη πέρα από τον προσφερόμενο μισθό, (τα διάφορα επιδόματα, τα bonus, το εταιρικό αυτοκίνητο, κάποιο ταμειακό επίδομα, τις ημέρες διακοπών, το δικαίωμα στην διανομή μετοχών, την ιδιωτική ιατρική περίθαλψη ή τη συμμετοχή σε συνταξιοδοτικά προγράμματα, κ.λπ.).
Επίσης, να εξετάσετε τα μη-οικονομικά οφέλη, όπως επιμορφωτικά προγράμματα, τη δυνατότητα εργασίας από το σπίτι σε τακτά χρονικά διαστήματα. Τα οφέλη αυτά μπορεί να αξίζουν πολλά για σας. Αναζητείστε αν υπάρχουν κάποιοι περιοριστικοί όροι στην προτεινόμενη σύμβαση (αν σας δοθεί) και εξετάστε τους προσεκτικά – αν αμφιβάλλετε για κάτι ζητήστε νομικές συμβουλές. Εάν το πακέτο δεν περιέχει αυτά που αναζητάτε, ζητήστε τα (ή ζητήστε αυτά που κρίνετε εφικτά).
Όταν αποδεχθείτε τη θέση, και πάλι γραπτά, μην παραλείψετε να συμπεριλάβετε όποιες αλλαγές συζητήσατε και συμφωνήθηκαν μετά την παραλαβή της προσφοράς.
Μην ξεχάσετε να αναφέρετε πόσο πολύ επιθυμείτε να αναλάβετε τα καθήκοντά σας.
Επιβεβαιώστε τα εξής:
- Τη μορφή της σύμβασης, αορίστου ή προσωρινής διάρκειας. Πλήρους ή μερικής απασχόλησης
- Την ημερομηνία έναρξης
- Τον αρχικό μισθό, συμπεριλαμβανομένων των προμηθειών, των bonus, και τα τυχόν άλλα οφέλη
- Τον τόπο εργασίας
- Τον άμεσο προϊστάμενο
- Το ωράριο εργασίας
- Τις τυχόν προειδοποιήσεις που απαιτούνται
- Λεπτομέρειες τυχόν μετακόμισης, αν υπάρχει
- Λεπτομέρειες των αξιολογήσεων ή των δοκιμαστικών περιόδων, αν υπάρχουν.
Από τη στιγμή που έχετε τη γραπτή προσφορά στα χέρια σας, μπορείτε να μιλήσετε με τον παρόντα εργοδότη και να υποβάλλετε την παραίτησή σας. Αυτό πρέπει να γίνει πρόσωπο με πρόσωπο και πάντοτε γραπτώς. Η επιστολή πρέπει να περιέχει την προτιθέμενη ημερομηνία αποχώρησης. Προσπαθήστε να είστε ευέλικτοι όσον αφορά την περίοδο προειδοποίησης. Ευχαριστήστε τον εργοδότη σας και τους συναδέλφους σας για την βοήθειά τους και την συνεργασία τους μαζί σας.
Μη χρησιμοποιείτε τις επιστολές παραίτησης ή τις τελευταίες συζητήσεις σαν μια ευκαιρία να πάρετε το αίμα σας πίσω. Να είστε ευγενικοί και να συμπεριφέρεστε με σεβασμό, διαφορετικά όλα τα άλλα πιθανόν να επιστρέψουν σε σας – ποτέ κανείς δεν γνωρίζει. Ίσως να βρεθείτε στη θέση να συνεργαστείτε με κάποιον πρώην συνάδελφο σας στο μέλλον.
Να είστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο σχετικά με την παραίτησή σας. Για παράδειγμα: μήπως πρέπει να τακτοποιήσετε κάποιο υπόλοιπο από το δάνειο που σας χορηγήθηκε ή κάποια άλλη εκκρεμότητα; Θα εργαστείτε για λογαριασμό κάποιου ανταγωνιστή; Εάν ναι, μήπως υπάρχει κάποιος σχετικός όρος στη σύμβασή σας;
Τέλος, μην παραλείψετε να πληροφορήσετε τους ανθρώπους που σας έδωσαν συστατικές επιστολές και τις άλλες επαφές σας, όπου θεωρείτε απαραίτητο, σχετικά με την νέα σας εργασία και να τους ευχαριστήσετε για την βοήθειά τους.